آمریکا به دنبال برجام پلاس است | برجام هم سیاست داخلی است هم سیاست خارجی
تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۷۸۹۲۰
بیان علنی در اولویت نبودن توافق هسته ای با ایران برای دولت آمریکا در طول یک دهه اخیر تقریبا کم سابقه بوده است. دلیل آنچه مسئولان مختلف آمریکایی از بایدن تا مالی و کربی به زبان می آورند چیست؟ با پاسخ به این سوال آغاز می کنم و در ادامه به تحولات در نگاه به برجام در تهران هم می پردازم.
پیش از این نوشته بودم که نگاه دو دولت ایران و آمریکا به برجام تاکتیکی است نه راهبردی.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قبل از این بارها درباره اینکه چرا به این نقطه رسیدیم سخن گفته شده است. واقعیت این است که در طول یک و نیم سال گذشته با دو جریان در وزارت خارجه مواجه بودیم که درک و نگرش متفاوتی از توافق هسته ای داشتند. یک سو امیرعبداللهیان و سوی دیگر علی باقری. اولی با رویکرد دیپلماتیک و سیاست خارجی محور به برجام می نگریست و البته توانست با این نگاه یک زیرساخت گفت و گو با اتحادیه اروپا ایجاد کند و از همان طریق حتی در زمان غیبت آمریکا این گفت و گوها را جلو ببرد. جنگ اوکراین هم به او این فرصت را داد که از اشتیاق اروپایی ها برای پایان جنگ اوکراین استفاده کند و برای تهران یک نقش واسط میان اروپا و روسیه ایجاد نماید. او در واقع از اختلاف نگرش آمریکا و اروپا در جنگ اوکراین به این شکل توانست زیرساخت دیپلماتیک با بورل بسازد که گرچه چندان قدرتمند نیست اما همچنان کار می کند. در همین سمت مجموعه روابط منطقه ای هم دنبال می شود که مذاکره با دولت سعودی و دیدار با مقامات اردن و در مجموع احیای روابط منطقه ای را در برمی گیرد.
سمت دیگر وزارت خارجه، نگرش و نگاه آقای علی باقری است که ملاحظات سیاست داخلی در آن پررنگ است و به همین واسطه احیای برجام نه تنها دستاورد سیاسی نیست بلکه ممکن است نادستاورد سیاسی هم باشد و جنبه غبن بر فایده پیشی بگیرد. بر خلاف امیرعبداللهیان که نگاهی عملگرایانه به برجام دارد، نگاه باقری به برجام که بارها قبل از سال 1400 به صراحت بیان شده، ایدئولوژیک است. علی باقری بر خلاف وزیر خارجه وجه پررنگ سیاست داخلی دارد و مانند ظریف که تبدیل به بخشی از جریان اعتدال شد، خاستگاهی مشخص و معین در سیاست داخلی دارد که به راحتی نمی تواند نسبت به آن بی تفاوت باشد. تمام تلاش باقری در یک و نیم سال گذشته فاصله نیفتادن میان او و بخشی از خاستگاه سیاسی اش بوده که در کلام افرادی چون نبویان و خضریان نمودار است. چنین فشار و محدودیتی عملا بر روند مذاکرات تاثیر گذاشت و حتی موجب محافظه کاری بیشتر تیم مذاکره کننده شد. در تلاش علی باقری برای رسیدن به متن قوی تر و بهتر تردیدی نیست اما آنچه مورد مناقشه است اولا همین محدودیت سیاست داخلی، ثانیا تاکتیک ها و روش ها برای رسیدن به چنین هدفی و ثالثا، امکان سنجی دست یابی به این اهداف است.
به همین واسطه همان طور که پیش از این هم گفته ام و نوشته ام سپردن مذاکرات هسته ای به باقری دومین خطای دولت جدید بود. چرا که مقدورات باقری برای این شغل کمتر از محذورات او بود. این سمت برای دولت و باقری ، باخت - باخت بود. گرچه این انتخاب در صورت احیای برجام می توانست از فشارهای منتقدان دولت بکاهد اما واقعیت این است که آن مرحله اصلا به وقوع نپیوست. اما خطای اول دولت جدید ابتدای تابستان 1400 بود که می توانست بر اساس متن عراقچی، با مسئولیت دولت روحانی کار را یکسره کند و در طول دوران مسئولیتش از فواید برجام استفاده کند و هزینه مضراتش را هم ندهد. به احتمال فراوان تلقی نادرست از فضای مذاکرات و تصورغرب از دولت جدید موجب شد که به امید متن بهتر، متن عراقچی کنار رود. خطای سومی هم جود دارد و آن بی ارتباط دانستن برجام به سیاست داخلی است. احیای برجام بدون هزینه از جانب دولت عملا امکان ندارد. در ساختار جمهوری اسلامی، دولت ها مسئول اجرای سیاست ها هستند و به نسبت شیوه اجرا، هزینه می دهند و فایده می برند. ساختار حاکمیت از خطوط قرمز و سیاست های کلی مراقبت می کند. همان گونه که شروط لازم در اجرای برجام به دولت روحانی ابلاغ شد و همان گونه که دولت او بهره برجام را در انتخابات های سال 94 و 96 برد و البته پس از خروج ترامپ از برجام در سیاست داخلی ایران کم فروغ شد. برجام گرچه تعهد استیت ایران است اما از سوی دولت ها تنظیم و توافق و اجرا می شود. دولت سیزدهم در طول یک سال و نیم گذشته نه آماده هزینه دادن برای احیای برجام بود نه آماده هزینه اعلام مرگ برجام. در واقع آقای رییسی در طول این مدت در میانه دو گرایش امیرعبداللهیان و علی باقری ایستاد. نگاه واقعی به برجام که نه نگاه تیم سیاسی روحانی است نه نگاه دلواپسان به دنبال امتیاز گرفتن به جای باج دادن و تعهدات قابل بازگشت است که حتما نیازمند عزم سیاسی دولت است. برجام بدون اراده دولت عملا نه ممکن است نه مطلوب.
در شرایط موجود که به نظر امیرعبداللهیان با اتکا به زیرساخت اروپایی و منطقه ای به دنبال احیای برجام است نباید فراموش کرد که خوش بینی و اشتیاق وزیر خارجه ایران در چند اظهارنظر اخیر ، ممکن است طرف آمریکایی را بیشتر به بی تفاوتی راغب کند. در واقع پاسخ این خوش بینی ، چیده شدن سریع میز مذاکره نیست. همان گونه که برای احیای برجام ، علی باقری باید کمی از سیاست داخلی فاصله بگیرد و دیپلمات باشد تا سیاست مدار، امیرعبداللهیان هم باید کمی به سیاست داخلی نزدیک شود و محاسبات طرف مقابل را مورد نظر قرار دهد. جنگ اوکراین، ناآرامی های ایران، کاهش ارزش ریال و پیروزی دموکرات ها در انتخابات سنا، پیشرفت برنامه هسته ای ایران از عوامل مهم و تاثیرگذار بر روند احیای برجام هستند که با توجه به آنها باید میان آرمان گرایی و واقع بینی حرکت کرد.
منبع: فردا
کلیدواژه: اوباما برنامه هسته ای ایران خاورمیانه سیاست خارجی واشنگتن توافق هسته ای جنگ اوکراین احیای برجام سیاست داخلی برجام پلاس علی باقری منطقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۷۸۹۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سرکوب جنبش‌های اعتراضی دانشجویان حامی فلسطین جلوه حقوق بشر آمریکایی است
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای زنجان؛ حجت الاسلام و المسلمین خاتمی در خطبه‌های این هفته نماز جمعه شهر زنجان با بیان اینکه دشمنان ادعای حقوق بشر دارند، گفت: در آمریکا به ۷۰ دانشگاه با نیروی نظامی حمله ور شده‌اند، در صورتی که در مجامع حقوقی، نیرو‌های نظامی و انتظامی حق ورود به مراکز علمی را ندارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ۱۸ اردیبهشت و امضای برجام، افزود: آمریکا خود را به دیوانگی زد و برجام را پاره کرد، در همین برجام آمده بود که اگر آمریکا به تعهدات خود عمل نکند، ایران مجاز است به تعهداتی که داده عمل نکند و قدم به قدم عقب نشینی کند بنابراین اگر قرار بر این بود که کشور مقابل به تعهدات خود عمل کرد ایران نیز به تعهدات خود عمل کند.
نماینده ولی فقیه در استان با بیان اینکه این اقدام ایران مقابل آمریکا یعنی ایستادگی در برابر طاغوت بود، گفت: در مجلس، وزارت خارجه، سازمان نیروی انرژی هسته‌ای نوشته شده است، اگر آن ها متعهد به تعهدات خود نشوند ما یک قدم بیشتر از قول‌هایی که داده‌ایم پیشروی خواهیم کرد.
امام جمعه زنجان افزود: ما از اول گفته بودیم که آمریکا و هم‌پیمانانش به عهد خود وفا نمی‌کنند و در طول ۴۰ سال نیز این بدعهدی خود را نشان داده بودند.
حجت‌الاسلام خاتمی در بخشی دیگر با اشاره به روز جهانی صلیب سرخ و هلال‌احمر گفت: ایران در این رابطه با تمام قدرت در منطقه درحال نقش‌آفرینی است.
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد